Taalverlies door emigranten

[marcuscj]

Verleden jaar op vakantie in Nederland,hoorde ik de uitdrukking "graag gedaan"
Dat heb ik nog nooit eeder gehoord,volgens mij werd dat nooit gebruikt in de jaren 1950-1960.
Heb ik gelijk ? or is it my mentale aftakeling ?

[doreennicole]

ik merk een duidelijk verschil tussen mijn taalgebruik nu en toen ik voor het eerst naar de VS verhuisde en het verschil ligt idd in hoe immersed ik in het engels was. ik merk ook dat ik nu meer een accent heb dan vroeger. komt allemaal omdat ik nu nog dagelijks met nederlands bezig ben, door dit forum, door naar NL radio te luisteren, door NL tijdschriften en door contact met mensen in NL (en Sur). maar ik profileer me nu ook als immigrant ipv bijna echte amerikaan (door mijn andere levensomstandigheden) en daar hoort een accent en niet perfect engels bij.

ik merk daarnaast ook dat als ik het over het werk heb ik het idd moeilijk in het nederlands kan doen omdat ik idd gewend ben in het engels bezig te zijn met werkzaken en dus alleen engelse werk terminologie hanteer.

maar waar ik vroeger mijn nL een beetje verloren had maar vrijwel perfect engels sprak, heb ik nu het gevoel dat ik beide talen niet perfect spreek. maar ja

[kastelke]

Ik zag iets soortgelijks bij mijn moeder: zij werd door haar Vlaamse ouders als kind op internaat gedaan in Wallonië, tot ze 12 was. En toen kwam ze weer naar Vlaanderen, waar ze nadien eigenlijk nooit meer Frans sprak (op de Vlaamse scholen werd dat toen nog niet onderwezen). Op volwassen leeftijd had zij de grootste moeite met Frans. Ze kon geen Frans TV-programma volgen. Enkel een paar losse woordjes kende ze nog...

[Corry]

Jaaaaaaren geleden las ik in het Parool een stuk van iemand die ook onderzoek had gedaan naar mensen die geemigreerd waren en zijn/haar conclusie was dat alleen de minder intelligente mensen hun "moerstaal"niet meer spraken.(NIET mijn conclusie maar die van de onderzoeker). Ik heb van het interview met Jan de Bont ook een stukje gezien en vond het gewoon zielig.

[Michigan]

Ik kan mij gerust voorstellen dat als je iets 40 jaar verdrukt het er uiteindelijk niet meer is hoor.
Als je emigreert op je 18e, wat heb je dan zoal al van het leven meegemaakt?
Daarna kom je in een vreemd land met een andere taal(die je niet spreekt) en moet je hard werken om een bestaan op te bouwen. Dan kan ik mij voorstellen dat je je Nederlands uiteindelijk gewoon verdrukt.
Ik ben in Florida weleens in één van de ouderen community's geweest. Toen werd ik speciaal naar een bepaald huis gebracht, omdat daar Nederlanders woonden die weleens Nederlands weer wilden spreken. Hun Nederlands was redelijk goed. Je hoorde alleen hun accent(kwamen uit Drenthe) en dat het taalgebruik van 30 jaar geleden was. Toen je nog HTS en MTS had, ik heb ze maar in de waan gelaten.

Ik denk dat als je er interesse voor hebt er meer over blijft dan wanneer je er geen interesse voor hebt.
Ik heb ook ooit Frans en Duits gesproken. Frans weet ik helemaal niets meer van, terwijl ik Duits nog wel enigszins kan verstaan. Spreken gaat echter totaal niet meer. En het is pas 6 jaar geleden dat ik mijn Duitse examen afsloot met een 8 . Je gebruikt het nooit, dan verleer je het uiteindelijk gewoon.

[Tink]

Wij zijn als 15 jaar weg uit NL en het Nederlands schrijven gaat ons het moeilijkste af. Vooral regels zoals 'd' of 't' vergeet je snel als je alleen nog maar Engels schrijft. We hebben niet alle jaren in Engels sprekende landen gewoond maar omdat de voertaal op mijn man's werk Engels is spreken we zelf ook vaak Engels met elkaar. Op zijn Universiteit in Twente werd trouwens ook alle lessen in het Engels gegeven. Dit is een goede voorbereiding voor je internationale carriere.

Verwarrend werd het toen we in Zwitserland woonden en Zwisters Duits, Nederlands en Engels spraken, of de combi Frans/ Engels /Nederlands is ook niet makkelijk. Ik heb al zeker 20 jaar geen Nederlands boek meer gelezen en kreeg een tijdje geleden door iemand een Nederlands tijdschrift opgestuurd. Dat was nog niet zo makkelijk om aan die zinsopbouw te wennen en zo opvallend is het hoeveel Nederlanders overal 'tje' achter een woord zetten!

Wat ook grappige situaties opleverd als we hier in de stad naar de coffee/breakfast zaak gaan 'Le Boulangerie'. Een Franse bakker dus. We bestellen dan een café creme of een café noir met een tarte tatin of een tarte citron of een croissant en spreken dat natuurlijk op z'n Frans uit. Geen hond die je verstaat. Nu moeten we onder de knie gaan krijgen hoe je Franse gerechten met een Franse naam op z'n Amerikaans uitspreekt als Nederlander zijnde. Ingewikkeld!

Zo zat ik ook te kijken naat een tv show hier Top Chef en ergerde me dood aan het feit dat de zogenaamde aanstaande Top Chef niet eens Coq au Vin fatsoenlijk uit kon spreken. Ik had geen idee wat ze zei en moest 10 keer terug spoelen (TiVo) om het uit te vogelen.

Ik denk dat mijn man nooit Nederlands meer schrijft en ik eigenlijk alleen maar hier op dit forum.

[Bennogr]

Gelukkig komt het NEderlands naar ons Amerikanen toe.

De uitdrukking 'ik ga ervoor' bijvoorbeeld.

Dat van die 'd' en 't' is voor de ouderen onder ons niet zo'n groot probleem, evenals het verschil tussen 'hun' en 'hen'. Dat werd er vroeger (1953-1959) op de lagere school goed ingepompt/ingestampt.

Het ouderwetse schoolsysteem, woordenlijstjes uit je hoofd leren, bijvoorbeeld, was zo slecht nog niet, ik kan me nog steeds redelijk reddden in het Duits en Frans, al is het altijd een opluchting voor mijn mondspieren als ik weer in het Engels (of Nederlands) door kan gaan.

Wat ik wel eens meemaak met oudere Nederlanders is dat als ik Nederlands tegen ze praat, zij ook Nederlands spreken. Totdat ze een Engels woord tegenkomen, dan zie je de schakelaar overgaan en dan gaan ze verder in het Engels, totdat ze mijn Nederlands weer horen.

Met het hebben van een accent in mijn Engels heb ik me verzoend. Dat gaat er nooit helemaal meer uit. (duidelijk te horen in mijn radiostukjes voor KFAI in Minneapolis bijvoorbeeld http://www.kfai.org). En dat vind ik geen probleem, in New York bijvoorbeeld, heeft iedereen een accent.

Mijn grote voorbeeld hierbij is Tom Lantos, lid van het Huis van Afgevaardigden voor een district in Californie. Een accent om te snijden, maar hij stelt wel goede vragen en heeft een uitgebreide actieve woordenschat waar sommige 'inboorlingen' jaloers op kunnen zijn.

Begin zo langzamerhand te denken dat een 'talenknobbel' inderdaad bestaat, sommige mensen hebben die, sommige mensen hebben die niet.

Dat maakt het allemaal zo leuk en interessant.

[BuckeyeRed]

Erg leuk om te volgen, dit allemaal. Ik kom in diverse stukjes dingen tegen die ik helemaal herken.

Ik denk dat de mate waarin je het Nederlands blijft behouden ook te maken heeft met hoe je uit NL bent vertrokken. Persoonlijk ben ik niet weggegaan omdat ik zo'n hekel aan Nederland had. Ik kan me voorstellen (en ik ken ze) dat als je het er helemaal gehad hebt dat je dan ook minder geneigd bent je Nederlands op peil te houden. Dus niet alleen verdringt omdat je zo bezig bent de taal van je nieuwe land op te pakken, maar ook verdringt omdat je gewoon zat bent van Nederland en alles wat Nederlands is.

Waar ik nog niet bij stilgestaan had is dat ik met Nederlands schrijven totaal geen moeite heb (gehad). Maar ik heb dan ook altijd met de Nederlandse taal gewerkt. D's en t's enzovoort zal ik denk ik nooit kwijtraken.
Wat inderdaad wel een 'risico' is, is dat de taal verandert terwijl je weg bent. Ik klink in het Nederlands ook bepaald niet hip meer, denk ik. Of juist weer te hip soms, omdat ik dan woorden van mijn tienerneefs en -nichten op pik en denk dat dat nu gewoon Nederlands is.

Over het interview met Jan de Bont, ik heb het niet gezien/gelezen. Ik zei alleen maar dat ik me kon voorstellen dat het zus of zo gegaan kon zijn.
Persoonlijk kan ik me niet voorstellen dat ik ooit Nederlands met een zwaar accent zal spreken. Je zal het de eerste dagen misschien wel aan me kunnen horen, maar dat is er dan ook zo weer af.

Waar ik wel van baal is dat onze dochter (bijna 9) haar Nederlandse schrijven echt aan het kwijtraken is. Ze heeft het al zo druk op school en met huiswerk dat ik daar niet echt lessen in wilde geven, maar het is echt verschrikkelijk (hoewel voorstelbaar).
Toch leest ze Nederlandse boeken en spreekt ze ook goed Nederlands (al is het doorspekt met Engelse woorden en soms in de verkeerde woordvolgorde, plus zij begint nu toch een heel licht Amerikaans accent te krijgen volgens familie in NL).

[Becs08]

Wat ik overigens wel heb, is dat als ik met Dan Nederlands aan het praten ben, dat ik het zo ontzettend raar vind om mijzelf Nederlands te horen praten

[DixieChick]

Ik weet niet meer wie zei dat-ie zo ' blah' werd van Nederlands moeten praten, maar dat herken ik helemaal. Ik heb dit weekend gasten uit Nederland op bezoek, en ik heb echt continu een droge mond en vermoeide kaakspieren..best grappig:)

Ik kan zelf niet zo goed tegen mensen als Jan de Bont of Famke Jansen. Ik vind dat toch moeilijk om te geloven. Ik ben zelf tot mijn 18e grotendeels buiten Nederland opgegroeid (en op Amerikaanse scholen gezeten), en ook daarna ben ik meer uit Nederland geweest, dan erin, voor studie en werk. Maar ik heb altijd gewoon Nederlands kunnen praten..ja, soms klopte de zinsvolgorde niet, en met 'd' en 't';s heb ik altijd ruzie, maar het ging wel. Ik had/heb alleen als ik met mijn broer spreek, dat we terguvallen op een soort kindertaaltje van Engels/Nederlands. Sinds ik een paar jaar uit Nederland weg ben merk ik wel dat het niet altijd even vloeiend meer gaat, maar ik kan me niet voorstellen dat ik ooit zoals Famke Jansen zou praten ofzo....
maar goed, misschien is het ook een kwestie van willen en je best doen...als je je er niet voor interesseert, dat het dan harder gaat?

[Loek]

Ik heb het vermoeden dat de beheersing van welke taal dan ook veel te maken heeft met het regelmatig spreken/schrijven van die taal. Op het werk en buitenshuis spreek/schrijf ik Engels, en al zeg ik hetzelf, niemand hoort een nederlands accent bij mij. Thuis spreken mijn vrouw en ik Nederlands en daardoor blijven we ook die taal goed beheersen. Dankzij Internet en forums als dit bllijft ook het schrijfwerk nog een beetje op peil. Maar inderdaad als ik op bezoek ben in Nederland dan hoor ik van familie en vrienden dat ik nog perfect Nederlands spreek, echter mijn taalgebruik is blijven steken in de vroege 90'er jaren. Nieuwe woorden gebruik ik vrijwel niet, en moet soms ook vragen wat het betekent. Taal is nu eenmaal niet een statisch begrip, en als je niet midden in de cultuur zit waar die taal thuishoort zul je achteruitgang ondervinden. Je kunt proberen die nieuwe ontwikkelingen een beetje te volgen, maar als je daar geen interesse in hebt zal je dat niet makkelijk afgaan. Misschien is dat het geval met Nederlanders zoals Jan de Bont. Hun interesses liggen gewoon heel ergens anders, en willen niet hun tijd investeren in het op peil houden van een taal waar ze waarschijnlijk niet veel meer mee te maken hebben. Taal heeft mij echter altijd gefascineerd en wilde altijd proberen van elke taal waar ik mee te maken had een paar worden mee te pakken. Ik doe dan ook mijn best om datgeen wat ik geleerd heb te koesteren en bij te houden. Ik moet ook alle forumleden hier daarvoor bedanken, jullie investering in dit forum helpt mijn taalgebruik op peil houden.

[BuckeyeRed]

Loek! Wat jij schrijft had ik exact zo kunnen schrijven. Helemaal mee eens wat je zegt.

DixieChick, ik geloof dat ik dat was (van dat 'blah' gevoel). Leuk dat je het herkent, ben ik in elk geval niet de enige.

[Michigan]

Loek! Wat jij schrijft had ik exact zo kunnen schrijven. Helemaal mee eens wat je zegt.

DixieChick, ik geloof dat ik dat was (van dat 'blah' gevoel). Leuk dat je het herkent, ben ik in elk geval niet de enige.

Dat blah gevoel had ik al heel snel hoor. Ik woonde een jaartje in Michigan, maar de telefoongesprekken met Nederland waren altijd blah...
en later last van mijn mond door onze rare klanken haha.
Overigens was dat alweer gauw over bij terugkomst in Nederland.

[maartena]

Ik woon nu 6 jaar in de VS, ben net weer terug van een bezoek aan Nederland, en kan je verzekeren dat ik de taal nog echt wel beheers. In het artikel bovenaan dit topic staat dat je in de eerste 10 jaar de taal het snelst verleerd, en dat het later veel minder is.

Toch vraag ik me af of dat in de moderne maatschappij nog waar is. Zelfs 15 jaar geleden was het toch heel moeilijk om Nederlands in geschreven woord of in gesproken woord te krijgen als je in de VS woonde. Je kon wellicht middels postorder voor veel geld een Nederlands boek bestellen, en wellicht is er in het land waar je woonde wel een Nederlandse vereniging met een maandelijks blaadje, maar dan had je het wel gehad. Oh ja, je kon natuurlijk met een wereldontvanger naar de wereldomroep luisteren, en sinds de jaren 90 kon je ook BVN-TV middels de satelliet ontvangen.

Nu hoef je alleen maar een computer aan te zetten om enorme hoeveelheden Nederlands te kunnen lezen, en tegenwoordig kun je zelfs complete televisieprogramma's downloaden en bekijken. Met een "media center" PC aangesloten op je TV kun je zelfs met de afstandsbediening dagelijks het 8-uur journaal op TV toveren.

Ik lees dagelijks Nederlands, kijk toch zo 1 a 2 keer per week nog eens het journaal op TV, en heb geen enkel probleem met het lezen en schrijven van Nederlands.

[jackybeertje]

ik had een paar week geleden mijn eerste nederlandse klant in de winkel. En ze was zo lief een poging te wagen om NL met me te spreken. Maar ze had een zwaar amerikaans accent en was toch wel het 1 en ander verleerd. Ze is hier in '61 komen wonen en tot zo ver ik haar leeftijd kon schatten was ze toen in het begin van haar tiener jaren. En als kind en tiener kan je heel makkelijk je taal verleren. Denk als volwassene ook wel als je niemand hebt om NL mee te spreken.
Ik merk dat Nathan al bijna geen Nl meer weet na pas 7,5 maand hier. Ik blijf NL tegen hem praten, maar hij antwoord in het engels terug. Ik probeer hem te stiumuleren, maar helaas.

[Bennogr]

Jacky: toch proberen door te gaan met Nederlands tegen je zoon te praten. Mijn zoon zei toen hij een jaar of zeven was, dat ik op kon houden Nederlands met hem te spreken (mijn vrouw is Amerikaanse en heeft geen talenknobbel, geen Nederlands dus).

Nu hij 23 is, zegt hij wel eens: je luisterde nooit naar me toen ik kind was, behalve die keer dat ik zei dat je op kon houden Nederlands te spreken. En toen had je die ene keer NIET naar me moeten luisteren. Maar hij heeft een Nederlands paspoort, is daar erg trots op en probeert via Rosetta Stone voldoende terug te halen om met oma te kunnen praten.

[dutchie_in_boston]

ik woon nu 18 jaar in US en heb geen problemen met engels en nederlands. Wat ik altijd lachwekkend vind zijn die hollanders die 6 weken in US hebben gezeten en ineens nederlands met een amerikaans accent spreken.

[Michigan]

ik woon nu 18 jaar in US en heb geen problemen met engels en nederlands. Wat ik altijd lachwekkend vind zijn die hollanders die 6 weken in US hebben gezeten en ineens nederlands met een amerikaans accent spreken.

Zo ben ik ook hoor. Als ik bijvoorbeeld net met iemand gebeld heb in de VS. Dat soort gesprekken duren al gauw een uur bij mij . De eerste paar minuten daarna spreek ik met een accent Nederlands. Gaat daarna weer gauw over hoor.

Het is gewoon zo dat ik zonder problemen naar het Amerikaans switch. Terugschakelen is voor mij echter veel lastiger.

[Mack]

Ik weet nog dat ik na 9 weken intensief Summer Camp, waar geen NLers waren. Ik sprak alleen Nederlands als ik naar huis belde (zeer sporadisch).

Toen ik na kamp even ging reizen, hoorde ik bij Niagara Falls ineens Nederlands. En ik wilde graag wat tegen die mensen zeggen, maar ik kon het niet. Ik kon op dat moment geen Nederlandse zin formuleren in mijn hoofd om tegen die mensen te zeggen.

Eenmaal thuis schijn ik een aantal keer een heel gesprek tegen m'n zusje te hebben afgestoken in het Engels (terwijl ze geen Engels spreekt). Heel bizar vond ik dat.

[antonia]

Mijn zus heeft een jaar of 15 geleden een jaar highschool gedaan in Maryland.
Toen ze terugkwam, heeft ze een hele tijd nog Engelse woorden letterlijk naar het Nederlands vertaald.
Zo had ze het bijvoorbeeld over "abortie" en "zonneglazen".
En de letter "r" heeft ze ook nog een tijd op z'n Amerikaans uitgesproken, dat vonden wij dan zooo overdreven, maar voor haar was het echt weer wennen aan het Nederlands.