Low Dutch: We're Dutch, we're different

[JohnNJ]

Hier een aardig artikel over het Nederlands in het Ramapo-gebied:

"Toen cowboys en indianen Nederlands spraken"
http://taalschrift.org/reportage/000303.html

--john

[kastelke]

Een zéér boeiend artikel! Bedankt!

[USInsider]

Sluit ik me helemaal bij aan - dankjewel voor de link !
Toevallig waren we vanwege Kerst'feestje' bij mijn man zijn baas en daar vroeg iemand me wat er gebeurd was met de Nederlanders nadat NA/NY Brits was geworden. Ik had weinig idee - schaam,schaam. De vraagsteller had er klaarblijkelijk over gelezen: hij zei dat veel Nederlanders naar andere delen van NY en net daarbuiten waren verhuisd.

[Petra/VS]

Ook ik heb het met veel interesse gelezen. Taalkunde is eindeloos interessant. Ik zou trouwens ook wel zoiets over het Nederlands in Michigan, Iowa en andere Midden Westen staten willen lezen.

[Fuzzy]

Inderdaad zeer interessant stukje. Vooral dat fragment, probeerde het een beetje uit te spreken. lijkt wel een soort mix van iemand die uit amerika komt en nederlands praat / en het lijkt wel fries..

Fragment uit het 'notebook' van Walter Hill:
This is as close as I can remember his story

Yy frawgd oft ek kan aynse deng erendere van de tyt van de stryd met de Bretse in 1812. Ek moot bekänne dat ek waz nen kleyn yunge too dut geng beure, wäl ya, yunge waz ek, end oak kleyn van lyf voar dat zo te zägge, mawr ek waz viertien yawr aut toon end ieven oft ek kleynlyvig waz, stärck genoog voar myn vawder te helpe mät aul 'em plantawgie wärck. Wäl die twiede stryd mät Groat Bretanye hay ons nowleks gerawkt, ieven oft myn auste brooder geng wäg uls suldut, ya daar crayg mooder nen ceneppie van, mawr hy geng niet värdwäg, Nieu Jersey dank ek end van ächte; zeyt hy hämsellef - de aullaynste waz wat hullie dayn dar in dat cämp, mät de cooks die schynber west'n awllayn koakend wawter te verbrande.

Anyhow William - dut waz myn brooder waz spoodig terug - nen plawtslik klookert, gloaf my. Mawr myn vawder west'n genoog te verträcke van de oarloch in 1776 toon de welde hem vawders hauis genge verwooste end 'em auste brooder doat mawkte. Dut waz nen tyt. Ey Yey. In yow koy legge slawpe oft ergez rustig doone de plontawgie wärck end dan plokseng 'et gegell hoare van die dauivelse welde die ayste klos woostlenge were, wannier hullie were up zook naw wat slawfers in de oarlochs tyt. Awngawnd wat myn Päp zei, end, het were zäcklie naw de bayste hullies manier van stryde - zonder ayn gelauit oft gerauis te mawke doar de kreppel bos gawne, end wat ez mayr blong - zonder dat iemelt kan nen oambliklik oag up doone!

Heb het geprobeerd te vertalen, my gosh wat een werk..klopt niet overal maar goed..was leuk om te doen:

Jij vraagt of ik kan iets dan herinneren van de tijd van de strijd met de Britse in 1812. ik moet toegeven dat ik niet klein was toen dat ging gebeuren, maar ja, jong was ik, en ook klein van postuur om dat zo te zeggen, maar ik was veertien jaar oud toen en soms ook kleinliefig was, sterk genoeg voor mijn vader te helpen met al zijn plantage werk. Terwijl die tweede strijd met Groot Britannie had ons nauwelijks geraakt, zelfs mijn oudste broer ging weg als soldaat, ja daar kreeg moeder een
?ceneppie? van, maar hij ging niet verweg, New Jersey denk ik ?end van ächte?; zegt hij zelf - de alleroudste was wat jullie dan daar in dat kamp, met de cooks die schijnbaar wisten alleen kookend water te verbranden.

Anyhow William - dat was mijn broer was spoedig terug - geen plaatselijke ?klookert?, geloof mij. Maar mijn vader wist genoeg te verduren van de oorlog in 1776 toen de vijand hem vaders huis gingen verwoesten en zijn oudste broer dood maakte.Dat was een tijd. ach ja. In je bed liggen slapen of ergens rustig doen de plantage werk en dan plotseling het gegil horen van die duivelse ?welde die ayste klos woostlenge waren?, wanneer jullie waren op zoek naar wat slachtoffers in de oorlogs tijd. Aargwaand wat mijn Pap zei, en, het waren zeker niet de beste manier van strijden - zonder enige geluid of geruis te maken door de kreppel bos gaan, en wat is maar lang - zonder dat iemand kan nog ogenblikelijk oog open doen!

Fuzzy

[fcolos]

van die duivelse ?welde die ayste klos woostlenge waren?,

.. van die duivelse ?welde? die eerste klas woestelingen waren, ..

[JohnNJ]

.... Ik zou trouwens ook wel zoiets over het Nederlands in Michigan, Iowa en andere Midden Westen staten willen lezen.

Er is een proefschrift over het Nederlands in Iowa:

Webber, P.E. (1988) Pella Dutch. The portrait of a language and its use in one of Iowa's ethnic communities. Ames, Iowa.

Kopieen van proefschriften zijn in de U.S., dankzij het centrale depot, gemakkelijk te krijgen. Je kunt ze gewoon aanvragen bij de dorpsbibliotheek.

Over Jersey Dutch, Mohawk Dutch, Leeg Duits en Holland Dutch gaat het volgende aardige boek, waarvan ik niet weet of het nog verkrijgbaar is:

Daan, J. (1987) Ik was te bissie... Nederlanders en hun taal in de Verenigde Staten. Walburg Pers, Zutphen.

Op de U.S. Virgin Islands (voormalig Deens, maar oorspronkelijk Nederlands gebied) stierf in de vorige eeuw het zogenaamde Negerhollands uit. Daar is ook uitgebreid over gepubliceerd, maar dat valt een beetje buiten dit bestek. Van het Skepi Dutch en Berbice Dutch schijnen nog een aantal sprekers te leven. Zie o.a.: http://people.zeelandnet.nl/evenhuis/belbel2.htm

Die mensen van Ramapo hebben overigens geprobeerd door de federale overheid te worden erkend als stam. Dan zouden ze Native Americans zijn geworden. Dat is helaas niet gelukt omdat ze hun afstamming niet konden aantonen, anders hadden ze op korte afstand van New York een mooi casino kunnen beginnen.

--john

[Petra/VS]

"Ik was te bissie.."

Mooie titel, ik heb hier opgroeiende "Nederlands sprekende" Amerikaantjes en een van de dingen, die ze veel doen, is Engelse woorden ver-Nederlandsen. Een van de zinnen, die veel wordt gebruikt: "Het was heel bezig in de mall...".

[JohnNJ]

"Ik was te bissie.."

Volgens WorldCat is het boek in verschillende Amerikaanse bibliotheken aanwezig. Je kunt het dus gemakkelijk via de openbare bibliotheek laten komen.

http://www.worldcat.org/oclc/24242561&t ... inceton+NJ

--john

[kastelke]

John, nu heb je me heel erg nieuwsgierig gemaakt. Ben jij taalkundige? Of vanwaar je kennis van deze zaken?

[JohnNJ]

John, nu heb je me heel erg nieuwsgierig gemaakt. Ben jij taalkundige? Of vanwaar je kennis van deze zaken?

Neen, ik ben geen taalkundige. Ik heb een beta-achtergrond. Echter, toen ik nog bij de universiteit werkte, heb ik wel enig historisch materiaal van het Nederlands naar het Engels vertaald. Uit die periode dateert mijn belangstelling voor het Nederlands in de Amerika's. In de USA houdt maar een handjevol mensen zich met dat onderwerp bezig, en dat terwijl het een zeer interessant onderwerp is.

Wel probeer ik m'n kennis van het Nederlands op peil te houden. In het dagelijks leven gebruik ik die taal niet, maar ik wil het ook niet verleren. Dat is niet altijd even gemakkelijk. Ik ken slechts een andere Nederlandstalige in de U.S., en die woont ver weg, in North Carolina. Als men nauwelijks Nederlands hoort (ik doe geen moeite om naar Nederlandstalige radio-uitzendingen te luisteren) en de taal alleen actief gebruikt in een enkel telefoongesprek of tijdens een korte vakantie, wordt de taalvaardigheid gaandeweg minder, zo heb ik gemerkt.

Ik besteed ook tijd aan het leren van Tagalog, zodat ik de tantes van mijn vrouw in die taal kan toespreken. Die tantes schieten onmiddellijk in de lach zodra ze mijn verschrikkelijke accent horen. Na twee minuten spreken we dan weer in het Engels. Eens moet het mij lukken een gesprek van een uur in het Tagalog te voeren

--john

[kastelke]

Er moeten in NY toch zeker wel Nederlanders zitten? Net zoals in NJ?
Waar ergens in NJ woon je? Ik hoop dat je tegen het einde van dit jaar misschien bij ons op de koffie kan komen in NJ (wij spreken keurig Vlaams, maar wel Algemeen Beschaafd ).

Is Tagalog een moeilijke taal om te leren qua grammatica en woordenschat?

[JohnNJ]

Er moeten in NY toch zeker wel Nederlanders zitten? Net zoals in NJ?

Jazeker, die zijn er beslist wel. Ik ontmoet zelfs wel eens een Vlaming hier.

Ergens in New Jersey schijnt een gezelligheidsvereniging voor de echtgenotes van Nederlandse expats te bestaan, maar daar ben ik nog nooit geweest. In New York is een Nederlandse yuppie-kolonie die maandelijks bijeenkomt en dan luid pratend bier gaat drinken. Ik heb dat eenmaal gezien, en dat is niets voor mij. Sinds kort is er in New York City een Dutch Meetup Group, waar men zich uitsluitend met de taal bezighoudt. Ik denk dat ik daar maar eens een kijkje ga nemen.

Ik ben in de U.S. nooit actief op zoek geweest naar Nederlanders. De reden is dat ik niet zo'n groot liefhebber van de Nederlandse mentaliteit ben. Nederland roept bij mij niet erg veel warme gevoelens op, en omdat ik er nooit meer zal gaan wonen is dit alles misschien ook niet zo belangrijk. Het is alleen de taal die ik een beetje bij wil houden.

Waar ergens in NJ woon je? Ik hoop dat je tegen het einde van dit jaar misschien bij ons op de koffie kan komen in NJ (wij spreken keurig Vlaams, maar wel Algemeen Beschaafd ).

Wij wonen in de buurt van Princeton.

Vroeger, toen de Sabena nog bestond, vlogen m'n vrouw en ik wel eens met de Sabena naar Europa. Voor mij had dat het voordeel dat ik al op Amerikaanse bodem Frans kon praten. Dat is een taal waarvan ik de kennis ook op peil wil houden. De Franstaligen die ik in In New York tegenkom zijn voornamelijk Haitiaanse taxichauffeurs. Die zijn vaak te herkennen aan een kleine Haitiaanse vlag die ze onder het dashboard hebben hangen.

Ik Vlaanderen doe ik alles in het Frans. In 2002 bracht ik m'n echtgenote voor het eerst naar Vlaanderen. Wij bezochten Gent en Brugge. Mijn echtgenote kent Duits, en heeft na een oppervlakkige evaluatie van het Nederlands geconcludeerd dat Nederlands niet meer dan een dialect van het Duits is. Zij hoort namelijk nauwelijks verschil tussen "goedemorgen" en "Guten Morgen". Ik kan haar maar niet van dat idee afbrengen. De Vlamingen die haar Duits met zwaar Amerikaans accent moesten aanhoren, schakelden natuurlijk al snel over op het Engels. Tegen mij blijven ze in de regel wel het Frans gebruiken, en dat terwijl ik niets afweet van de Belgische varianten van het Frans, zodat ze me beslist niet voor een Waal kunnen verslijten.

Is Tagalog een moeilijke taal om te leren qua grammatica en woordenschat?

De grammatica, vooral de vervoeging van werkwoorden, is erg lastig. De woordenschat is wat gemakkelijker onder de knie te krijgen. Ik vond het wel interessant om die taal te leren, maar erg nuttig is het verder niet, tenzij je op de Filippijnen gaat wonen. Filipino's in de U.S. voeden hun kinderen in de regel uitsluitend in het Engels op. Die kinderen hebben daarom doorgaans hooguit een passieve kennis van een Filippijnse taal. Het is alleen de eerste generatie die de taal goed kent. Mijn echtgenote kent wel Tagalog, maar doet bij voorkeur alles in het Engels. Ze is ook in het Engels opgevoed.

--john

[Bennogr]

In Princeton bij de universiteit zijn vast wel praatgroepjes in het Frans (waarom spreek je overigens Frans in Vlaanderen, vroeger toen ik de VN versloeg voor de radio dwong ik de Belgische diplomaten altijd Nederlands te spreken, ook als ze van oorsprong Franstalig waren, konden ze dat best).

Mogelijk heb je ook een vestiging van de Alliance Francaise daar.

In New York wordt Nederlands gegeven op Columbia University en, als ik me goed herinner ook op NYU.

Vlamingen in de Wereld heeft een vrij actieve groep in en om NY.

Die Nederlandse Club in NY moet ik inderdaad ook niet zo erg, voelde me daar nooit erg thuis. Maar er zijn vast wel aardiger mensen te ontmoeten, mogelijk eens een beetje surfen. De Universiteit van Amsterdam heeft daar onlangs iets georganiseerd voor zijn afgestudeerden (alumni vind ik zo'n raar woord in het Nederlands).

[JohnNJ]

... waarom spreek je overigens Frans in Vlaanderen...

Om wat Frans te kunnen spreken. In Frankrijk kom ik hoogst zelden, en de meeste Vlamingen hebben geen enkel bezwaar tegen het gebruik van Frans.

Over het bijhouden van talenkennis: Ik zou natuurlijk lid kunnen worden van een aantal groepen in New York om Nederland en Frans te kunnen spreken, maar dat kost allemaal wel tijd, en tijd is vaak een schaars artikel.

--john

[Petra/VS]

Ik ben in de U.S. nooit actief op zoek geweest naar Nederlanders. De reden is dat ik niet zo'n groot liefhebber van de Nederlandse mentaliteit ben. Nederland roept bij mij niet erg veel warme gevoelens op, en omdat ik er nooit meer zal gaan wonen is dit alles misschien ook niet zo belangrijk. Het is alleen de taal die ik een beetje bij wil houden.

Grappig, zo heb ik er ook altijd tegenaan gekeken. We zijn wel sinds we hier zijn (via mijn ouders om te beginnen, later zelf) lid van de DC Dutch Nederlandse Vereniging, maar ik heb er nooit veel mee gehad. Eigenlijk gaan we alleen naar de haring en palingavond en dan alleen voor het eten .

Jarenlang heb ik ook geen Nederlanders gekend hier, maar via mijn blog heb ik nu opeens een hele Nederlandse vrienden/kennissenkring opgebouwd! En, of het is, omdat men mij via mijn blog wat leert kennen of een andere reden, drie daarvan zijn heel goede vriendinnen geworden en met zijn allen hebben we iedere maand een etentje. Frappant is, dat geen van hen lid is van de Nederlandse Vereniging en een aantal van hen hier ook al jaren woont!

Overigens, om dit een beetje on topic over taal te houden, in die gezinnen zijn alle kinderen tweetalig, ook degenen, die hier geboren zijn en geen Nederlandse vader hebben (een vader is Turks, de anderen zijn Amerikaans, waarvan er twee redelijk goed Nederlands spreken). Er wordt wel heel veel code switching gedaan en of die kinderen later tegen hun kinderen ook Nederlands zullen spreken betwijfel ik.

[JayDee]

http://www.nlborrels.nl is zo'n club die van alles organiseert. Mij ook niet gezien, al zou ik me voor kunnen stellen dat ik voor een haring eens over mijn afkeer heen stap. Princeton... heb ik ook om de hoek gewoond (Lawrenceville). We richten ons nu op Somerset/Middlesex, hopelijk vinden we snel iets.

Over de Ramapo... ik heb het boek hier niet bij de hand, maar in Weird New Jersey worden mensen beschreven die me sterk aan hen doen denken. Razend interessant artikel, dank.

[peet]

In de hoofdstad van NY Albany wordt elk jaar een Dutch festival georganiseerd. 11 tot en met 13 mei 2007.

http://www.albanyevents.org/tulip_festival/index.cfm

Ik moet bekennen dat ik er ook nog nooit geweest ben, simpel omdat ik nog nooit in mei hier was. Volgens mijn Nederlandse oom die hier al 55 jaar woont is het wel de moeite waard. Je schijnt er veel Nederlandse producten te kunnen kopen etc. Ik ben benieuwd.