Nou woon ik nog even niet in Amerika, maar ik heb toch al wel een aantal ideeën.
Ik denk dat er een bepaald stukje bureaucratie is dat mist in de VS. Ze hebben er geen gemeentelijke basisadministratie, er wordt niet bijgehouden waar je woont. Het idee dat ik in NL op één website kan inloggen en dat de overheid mij dan een overzichtje geeft van waar ik gewoond heb, is voor veel Amerikanen onvoorstelbaar. Het idee dat je een gedwongen inburgeringscursus moet doen als je naar Nederland komt, vinden veel van mijn Amerikaanse vrienden onvoorstelbaar betuttelend. Het idee dat er zoiets bestaat als 'bemoeizorg' voor psychisch ontregelde daklozen? Preposterous. En dus zie ik in San Francisco vrouwtjes van 70 op straat die wisselgeld uit kaartjesautomaten grissen omdat ze geen andere manier hebben om aan geld te komen. T is wel vrijheid, maar toch niet helemaal zoals we dat in Nederland interpreteren. Daar zou zo'n dametje door een goedbedoeldende maatschappelijk werker van straat geplukt worden.
Aan de andere kant hoor ik van hen over andere vormen van vrijheidsbeperking - door 'homeowners associations' opgelegde boetes omdat het gazon niet goed is bijgehouden, bijvoorbeeld. Of het idee dat je vrijwillig een woord zou wisselen met een politieagent (hier in Nederland best normaal, in Amerika vaak absoluut niet aan te raden), dat is er ook één waarvan zelfs de in Nederland wonende Amerikanen nog met hun oren staan te klapperen.
Verder is de variatie in woonomgevingen in de VS veel groter (en dus de variatie in ervaringen van vrijheid ook). Tuurlijk, als jij in Wyoming woont, dan is de grootste stad daar half zo groot als Amersfoort. Rijd je daar op een standaard Interstate 10 mijl te hard, dan zul je daar zelden op gepakt worden. Probeer je zoiets in Fairfax county in Virginia, dan heb je waarschijnlijk een heel andere ervaring.
Zo vind ik het bijvoorbeeld 'vrijheid' om je werk te kunnen doen zonder dat je aantrekkelijkheid of de breedte van je glimlach invloed heeft op je resultaten. Met het systeem van 'tipping' is dat niet zo. Aantrekkelijke mensen met een van nature vriendelijk gezicht, krijgen vaak meer tips omdat ze aardiger overkomen. Aan de ene kant biedt dat vrijheid om meer te verdienen als je, om welke reden dan ook, aardig en positief overkomt. Aan de andere kant kan het leiden tot 'gedwongen' nep-vrolijk gedrag. Twee soorten vrijheid en welke telt?
Ik denk dat het lastig is om één vergelijking te maken omdat de VS zo groot is.
Zelf heb ik de ervaring van GJK nooit gedeeld. De meeste van mijn Amerikaanse vrienden zijn een beetje zoals ik: links en cynisch. Niks geen mooie propaganda of neppe glimlachjes. Aan de andere kant staat SoCal wel bekend als een '"nep" gebied in de VS. In NY zul je veel eerder een gemeend 'fuck you' horen. Dat kun je ook vrijheid noemen
